Kolasin

Kolasin

KOLAŠIN – miejscowość położona w cieniu masywów Bjelasica i Sinjajevina w gminie Kolašin . Jeden z głównych ośrodków turystyki górskiej w Czarnogórze ( drugi odnajdziemy w okolicach Durmitoru – innego pasma górskiego ), atrakcyjny nie tylko ze względu na malownicze widoki i rozbudowaną bazę turystyczną, ale także dogodne położenie na trasie Belgrad – Bar, oraz połączenie pociągowe z resztą regionu. Nie sprawi nam więc problemu ani dotarcie do Kolašina ani umieszczenie go na mapie kilkudniowej wycieczki, chociażby nad Morze Adriatyckie.

Historia

Cofnijmy się w czasie. Początki Kolašina sięgają wieku XVI skąd mamy pierwszą wzmiankę o miejscowości, zawartą w sułtańskim dekrecie ( pochodzenie nazwy wciąż pozostaje niepewne, najczęściej wywodzi się ją od domniemanego władcy tych ziem, który nazywał się Kolašin). W wieku XVII na miejscu osady powstaje turecka twierdza o tej samej nazwie, a po Kongresie Berlińskim ( 1878 r.) tereny te zostają przyłączone do Czarnogóry, która, nota bene, pierwszy raz zostaje oficjalnie uznana niepodległym państwem na mapie Europy.
Z tego okresu do historii przeszło starcie Czarnogórców z Turkami z 1858 roku, jakie miało miejsce pod Kolašinem. Bitwa ta zapisała się w historii jako wyjątkowo okrutna nawet jak na tamte czasy. W czasie dwóch kolejnych wojen światowych miejścowość była świadkiem jeszcze wielu bitew. Ważne jest, że do dzisiejszych czasów przetrwało naprawdę wiele z XIX-to wiecznej zabudowy. Największe zmiany w arhitekturze dotknęły przede wszystkim główny rynek i kilka pobliskich ulic. Tym co pozostało niezmienne jest wyjątkowa przyroda i niespotykane piękno tego górskiego zakątka Europy.

Deptak w Kolasinie
Deptak w Kolasinie

Zakątka, jak już wspomnieliśmy, znajdującego się na wyciągnięcie ręki. Kolašin to popularny punkt na mapie turystycznej Czarnogóry, nie ma się więc co dziwić, że warunki turystyczne na jakie tu natrafimy nie są wcale gorsze od naszej „europejskiej” średniej. Co więcej, dość wysokie położenie nad poziomem morza ( ok. 965 m.n.p.m. ), jak i czystość powietrza skłaniają niektórych do mówienia o tym miejscu w kategoriach uzdrowiska. Nic, tylko pakować się i jechać!

Turystyka

Miejscowość oferuje nam cały wachlarz hoteli i schronisk do wyboru. Od najbardziej znanego Bianca Resort & Spa i Hotelu Lipka, po Bjeli Potok, Apartmani Lux czy wreszcie ogrom noclegów oferowanych na każdym kroku przez gościnnych mieszkańców. Duży wybór obiektów noclegowych odzwierciedla się również w cenach, od przystępnych 11 euro złotych za noc od osoby do kilkudziesięciu – dla bardziej wymagających i majętnych. Z racji tego, że większość mieszkańców wyczuła już „nosem”, że turystyka nie jest wcale gorszą branżą od innych nie będziemy mieli problemu ze znalezieniem odpowiadającego nam noclegu. Do naszej dyspozycji mamy także liczne restauracje i knajpki. „Konoba”, „Slavija”, „Evropa” i inne będą przekonywać nas o walorach regionalnej kuchni, próbując przeciągnąć nas na swoją stronę domową, przyjazną atmosferą jak i jakością przyrządzanych posiłków. Wszystko w kosztach nie obrażających zdrowego rozsądku klienta – mniej więcej od 5 do 10 euro. Przy okazji, warto zanotować, że ceny w Czarnogórze nie odbiegają poziomem od tych znanych nam z polskich sklepów. Często mówiąc o tej kwestii pojawia się przykład Chorwacji jako jednak tej droższej turystycznej alternatywy na Bałkanach.

Bianca Resort & SPA w Kolasinie
Bianca Resort & SPA w Kolasinie

Atrakcje

A jak już się najemy i zdążymy poznać po drodze kilka czarnogórskich zwrotów, to nie zaszkodzi wybrać się na zwiedzanie tej maleńkiej górskiej miejscowości, wziętej jakby ze świątecznej pocztówki. Tutaj pomoże nam wytyczony już szlak kulturowy obejmujący Kolašińskie atrakcje turystyczne. Możemy je wymienić:

  1. Stara Prochownia – ruiny z roku 1861, ze swoją ciekawą legendą jak i pamiątkową płytą poświęconą narodowemu bohaterowi z II wojny światowej – Marko Martinovićovi.
  2. Cerkiew św. Dimitrija.
  3. Ogród botaniczny mieszczący ok. 400 gatunków roślin, z czego znaczny stopień okazów endemicznych spotykanych na górskich obszarach gór Bjelasice, Sinjajevine, Komove, Durmitor.
  4. Pomniki z wojen narodowowyzwoleńczych i Muzeum Narodowe – najliczniejsza grupa zabytków, upamiętniająca głównie wydarzenia drugiej wojny światowej
    ( pomnik poświęcony ofiarą faszystowskiego terroru, znajduje się na samym rynku miasta; w parku niedaleko stoją popiersia bohaterów narodowych pochodzących
    z tego regionu )
  5. Partyzancki pomnik – cmentarz na Brezi. Poświęcony 72 osobom rozstrzelanym tutaj pomiędzy rokiem 1941 a 1944.
  6. Górny Miejski Rynek – miejsce gdzie w roku 1651 Turcy wznieśli umocnioną osadę Kolašin. Do dziś stanowi centrum miejscowości ze swoimi restauracjami i punktami handlowymi. Na środku znajduje się pomnik Veljko Vlahovića, uczestnika walk w Hiszpanii i jednego od najbardziej sławnych bohaterów Czarnogóry. Sam plac nosi imię innego zasłużonego dla ojczyzny żołnierza – Vukmana Kruščića.
  7. Stary Młyn – zbudowany niemal 200 lat temu, dziś przebudowany na restaurację Mimo to dla chętnych przwidziano małą muzealną wycieczkę.

Co jeszcze? Jednym z przystanków na trasie naszego zwiedzania, wychodzimy już teraz poza granice samego Kolašina, powinien być jeden z dwóch Monastyrów, Morača lub Ćirilovac. Ćirilovac jest mniej znany, nieco trudniejszy do odwiedzenia ( nie ma bezpośredniego połączenia autem, trzeba trochę się przejść ), wybudowany na cześć Cyryla i Metodego z inicjatywy Archimandryty Jojila, który ma być tu pochowany po śmierci. Miejsce to, ze względu na charyzmatyczną postać duchownego, niekiedy nazywanego cudotwórcą, stanowi ciekawe świadectwo współczesnej religijności mieszkańców nie tylko Czarnogóry, ale i Serbii.

Monastyr Morača, natomiast, jest prawdziwie historycznym zabytkiem ( odnosząc porównianie do naszego kraju, jest to obiekt rangi Zamku na Wawelu ), zbudowany w roku 1252 roku przez wnuka Stefana Nemanji, świętego, któremu przypisuje się wielkie zasługi w tworzeniu państwowości serbskiej. Podkreślmy, Serbskiej, nie Czarnogórskiej. Po 2006 roku, kiedy to Czarnogóra odłączyła się od Serbii, miejsca takie jak to pozwalają na własnej skórze odczuć wagę i trudność narodowych problemów tego regionu. Oczywiście nie ma mowy o otwartej wzajemnej wrogości między Czarnogórcami a Serbami. Po prostu przygotujmy się na ciekawe odpowiedzi jeśli zapytamy np. o przynależność narodową Stefana Nemanji lub Archimandryty Jojila (warto wiedzieć, że według spisu z 2003 r. W Kolašinie żyło ok. 3 tysięce mieszkańców, w tym 60% Czarnogórców i 33% Serbów – W całej Czarnogórze, wedle spisu z 2011 r. stosunek ten wynosi 45% do 29%.).

Monastyr Moraca
Monastyr Moraca

 

Monastyr Moraca
Monastyr Moraca

Gdy jednak znudzi nam się już bierne podziwianie niewątpliwych uroków tych miejsc nie martwmy się, ponieważ dopiero teraz otwiera się przed nami prawdziwy Kolašin. Wystarczy tylko kilkanaście minut drogi samochodem by odkryć prawdziwy raj dla miłośników sportów zimowych, ale i nie tylko, o czym się zaraz przekonamy.

Parki Narodowe

Na szlak turystyczny jak i rowerowy możemy ruszyć już z samego centrum Kolašina. Między innymi mamy do wyboru szlak Barutana – Kukunovac w kierunku Mateševa ( ok 11 km na południe od Kolašina ) lub dla rowerzystów trasa Kolašin – Goleš w stronę parku narodowego Biogradska Gora ( ok 16 km na północ ). A gdy już tu dotrzemy grzechem byłoby nie skorzystać z okazji zagłębienia się w jeden z trzech najlepiej zachowanych ekosystemów w całej Europie ( jednym z nich jest też Puszcza Białowieska ), szczyczący się udokumentowanym posiadaniem około 2 tysięcy gatunków roślin ( niektóre okazy drzew oceniane są na 400 lat ) i 1600 ha powierzchni bogatej w sarny, jelenie, dziki wilki, niedźwiedzie, ptaki ( 200 gatunków ). Nie musimy się martwić o zagubienie ponieważ dla naszej wygody wytyczono wiele szlaków turystycznych przez teren parku. Dla przykładu podajmy szlak Kolašin – Crna Glava lub szlak edukacyjny o długości ok 3,4 km, przedstawiający informacje o faunie i florze tych terenów.

Jezioro Biogradskie
Jezioro Biogradskie
Jezioro Biogradskie
Jezioro Biogradskie

Zanim zmienię kierunek wycieczki na bardziej „zimowo-sportowy” pozwolę sobie sięgnąć jeszcze dalej w kierunku północnym do miejscowości Mojkovac. Tutaj właśnie, poza możliwością skorzystania ze szlaków górskich otaczających masyw Sinjajevina, mamy niezwykłą okazję wzięcia udziały w spływie kajakowym jedną z najczystszych, jeśli nie najczystszą, rzeką Europy – Tarą, zwaną również „Łzą Europy”. Jest to kolejna, po parku narodowym Biogradska Gora, niepowtarzalna okazja zobaczenia zadziwiającego fragmentu natury, tym razem kanionu rzeki Tary, jednego z najgłębszych na świecie. Warto napomknąć, że sama Tara przepływa również przez Kolašin, gdzie wpada do niej Kolašinska Rijeka, niewielka rzeka mająca swe źródła niedaleko od miasta.

Most na Tarze
Most na Tarze

Do tego katalogu turystyki letniej dorzućmy jeszcze łowiska dla wędkarzy, świetne warunki do próbowania swoich sił w paralotniarstwie (m.in. w Mojkovcu istnieje klub paralotniowy), naturalne ścianki wspinaczkowe, także w okolicach Kolašina oraz tzw. turystykę wiejską. Co się tyczy ostatniego punktu, niedaleko Kolašina znajduje się wieś Lipovo, gdzie możemy zamieszkać na pewien czas w prawdziwie rodzinnym i trochę historycznym gospodarstwie, spróbować prawdziwego sera, wybrać się na dzikie gruszki lub po prostu poleżeć na łące i zrelaksować się w oddali od zgiełku cywilizacji.

Zima

Jeśli natomiast mówimy o turystyce zimowej, to czeka tutaj na nas przebogata oferta ośrodka narciarskiego Kolašin 1450, uznawanego za najpopularniejszy w tej części Czarnogóry. Całość zaś znajduje się zaledwie 10 km na wschód od samego miasta ( przez wieś Mušovića Rijeka ). W ofercie dostajemy nie tylko utrzymane w najwyższym standardzie trasy narciarskie, wyciągi i kolejki górskie z zapierającymi dech w piersi widokami na przepaście gór Bjelasica, ale i kawiarnie, restauracje oraz charakterystyczne chaty góralskie, które pozwolą nam zachwycić się smakołykami czarnogórskiej kuchni.

Trasy o łącznej długości 16,5 km, podzielone na stopnie trudności, umożliwiają 10-ciu tys. narciarzy korzystanie z nich jednocześnie, natomiast pojemność wyciągów i kolejek górskich wynosi około 5500 narciarzy na godzinę. Dzięki temu nie powinniśmy być narażeni na przeludnienie i ścisk w kolejkach do zjazdów. Ponad to, twórcy ośrodka przewidzieli oczywiście trasy narciarskie dla najmłodszych, wypożyczalnie sprzętu, serwis jak i szkołę narciarską dla wszystkich zainteresowanych. A gdyby szaleństw na stoku było mało
dla zaspokojenia naszych potrzeb przewidziano skutery śnieżne, którymi wraz
z przewodnikiem możemy udać się m.in. na pełną ostrych zakrętów podróż do sięgających 2000 m.n.p.m szczytów, Troglav, Zekova glava i Crna glava skąd będziemy mogli spojrzeć
z lotu ptaka na pięć przepięknych górskich jezior – ciekawostkę stanowi fakt, że organizatorzy dają wolną rękę uczestnikom wycieczki w planowaniu trasy zwiedzania.

Po przeczytaniu powyższego czytelnik mógłby zachować się dwojako. Albo rozsiąść się wygodnie na fotelu/krześle i westchnąć na myśl, że może i warto byłoby się wybrać kiedyś w te strony, albo mógłby też pokręcić głową i z powątpiewaniem zapytać –„Wszystko ładnie. Ale ile to wszystko będzie kosztować?”. Pytanie jest jak najbardziej słuszne, ponieważ ośrodek Kolasin 1450 walczy o pierwszeństwo wśród kurortów Czarnogóry, a jak wiemy, za wyjątkowość się płaci. I tak (ceny zależne od ilości osób i ich wieku):

  • opłata parkingowa wynosi 5 euro za postój powyżej 5 h
  • koszt wynajęcia na dzień sprzętu narciarskiego – 11 euro dla dzieci, 13 do 19 euro dla dorosłych ( 13 euro za sprzęt do snowboardu )
  • opłaty za korzystanie z tras narciarskich, od 4-5 euro za jeden zjazd, lub karnety:
  1. godzinny w przedziałach 9:30-13:00 lub 12:30-16:00 lub 19:00-22:00 w cenach od 8 do 12 euro
  2. dobowe, od tych za 1 dobę – 12-20 euro, po 30-to dniowe w cenie 176 –300 euro
  3. sezonowe od 270 do 500 euro

Dla ciekawskich dodam jeszcze do wyliczenia szkółkę narciarską – ceny zaczynają się od 20 euro, w zależności czy wykupujemy pojedyncze godziny czy dłuższy kurs, oraz koszt wynajęcia skutera śnieżnego – 50 euro za godzinę, 85 za dwie.

Jak widać, jest z czego wybierać. Poprzez wszelkiego rodzaju aktywności sportowe po zwykły odpoczynek Czarnogóra stanowi ważny i wciąż prężnie rozwijający się przystanek na turystycznej mapie Europy. Kolašin, o którym głównie pisałem, jest tego doskonałym przykładem. Nie ulega wątpliwości, że turystyka będąca tutaj głównym towarem eksportowym jest naprawdę wysokiej jakości. Wiedzą to również tutejsi ludzie, dlatego chcąc uzyskać jak największe korzyści starają się, by oferowany nam produkt, oferta turystyczna, był jak najlepszej jakości. Warto zajrzeć i przekonać się, czy dają z siebie wszystko

kolasin

Autor tekstu: Paweł Banach

Autor zdjęć: Jarosław Lipiński