Jaskinie Czarnogóry

Czarnogóra to niewielki kraj (jego powierzchnia jest nieco mniejsza od województwa lubuskiego i wynosi 13 812 km²) leżący na południe od popularnej wśród polskich turystów Chorwacji. Dla tych, którym znudziły się zatłoczone plaże, płatne autostrady, skaczące w górę z roku na rok ceny i zadeptane przez tłumy atrakcje turystyczne, jest to z pewnością godny polecenia cel podróży. Jeżeli dodamy do tego smykałkę poszukiwacza przygód… chyba nie ma lepszego wakacyjnego kierunku dostępnego samochodem z Polski.

Jaskinia LipskaJaskinia Lipska

Czarnogóra ma wiele walorów. Turystycznych – dobrze rozwinięta i tania (jak na razie) baza noclegowa i gastronomiczna (w sezonie można znaleźć przyzwoity nocleg już za niecałe 10 Euro). Historycznych – liczne, ciekawe i dobrze zachowane zabytki. Przyrodniczych – wspaniałe morze, urozmaicone wybrzeże ciągnące się przez prawie 300 km linii brzegowej, piękne plaże (niektóre jeszcze niezagospodarowane i prawie dzikie), bajkowe jezioro Szkoderskie, rwące rzeki, przepaściste kaniony, monumentalne góry, w które idąc na wycieczkę możemy nie spotkać po drodze ani jednego turysty. Wymienione walory są tematem na wiele osobnych tekstów, jednak tym razem skupię się na innych osobliwościach przyrody nieożywionej tego kraju – jaskiniach.

W Czarnogórze jest ich wiele. Wystarczy spojrzeć na mapę, by dostrzec liczne symbole jaskiń rozsiane po całym  jej terytorium. Wapienne skały, z których zbudowana jest większość czarnogórskich gór sprzyja powstawaniu tych najpiękniejszych, podziemnych muzeów historii naturalnej.

Pomimo, że jest ich tak dużo, żadna z nich nie jest oficjalnie udostępniona turystycznie. Najprawdopodobniej zmieni się to w najbliższych latach (obecnie szykowana do udostępnienia dla turystów jest pierwsza jaskinia – Lipska niedaleko historycznej stolicy Czarnogóry – Cetinje), co nie oznacza, że zacięty turysta nie może zwiedzać ich samodzielnie. Dlaczego zacięty? Otóż znalezienie większości otworów wejściowych graniczy z cudem. Nie ma drogowskazów, parkingów, czy nawet szlaków do nich prowadzących. Aby dotrzeć do wejść trzeba przedzierać się przez gąszcz kłujących krzaczorów, skakać po skałach i uważać na węże uciekające spod nóg. Samo zwiedzanie jaskiń również nie należy do najbezpieczniejszych. Korytarze wielu z nich liczą kilkaset, a nawet kilka tysięcy metrów długości, są wielokrotnie rozgałęzione, zatem łatwo się zgubić, jest ślisko, zdarzają się przepaści i miejsca w których od sufitu odrywają się kamienne bloki. W wielu mieszkają stada nietoperzy liczące nawet kilka tysięcy osobników…

Galeria nacieków w Jaskini LipskiejGaleria nacieków w Jaskini Lipskiej

Jeśli jednak zdecydujesz się wybrać do którejś z nich pamiętaj o podstawowych zasadach bezpieczeństwa:

  • Nie idź sam. W jaskiniach nie ma zasięgu komórkowego, więc jeśli coś ci się stanie, np. utkniesz pomiędzy skałami, nie będziesz miał możliwości wezwania pomocy.
  • Pozostaw wiadomość gdzie idziesz osobie, która pozostaje na zewnątrz i umów się na „godzinę alarmową”, po której ta osoba powinna zacząć wzywać pomoc.
  • Weź ze sobą dwie lub trzy latarki oraz zapas baterii. Przydatna może być także latarka na głowę, dzięki której będziesz miał wolne obie ręce. Jeśli zgaśnie Ci światło – nie wyjdziesz
  • Koniecznie załóż na głowę kask ochronny. Pomoże uchronić głowę przed uderzeniami w skały podczas przechodzenia przez niskie korytarze lub podczas ewentualnego upadku.
  • Załóż dobre, mocne buty i ciepłe ubranie na zmianę – w jaskiniach jest błoto i panuje niska temperatura. Przydarzą się także rękawiczki (mogą być tzw. „wampirki”) – część skał jest zanieczyszczona odchodami nietoperzy, więc lepiej nie dotykać ich gołymi rękami.
  • Weź ze sobą odblaskowe wstążeczki, i zawiązuj je lub kładź co jakiś czas – ułatwią Ci odnalezienie wyjścia (pamiętaj aby w drodze powrotnej zebrać je wszystkie i zabrać ze sobą – nie zaśmiecajmy jaskiń!)
  • Mierz siły na zamiary. Jeżeli dotrzesz do odcinka, którego przejście sprawia Ci trudności – zawróć, nie próbuj iść dalej. Wiele pięknych nacieków znajduje się niedaleko wejść do czarnogórskich jaskiń i nie ma potrzeby zapuszczać się zbyt daleko, gdyż można przepłacić to życiem.

Podziemny staw i "kalafiory"Podziemny staw i „kalafiory”

Zapraszamy w niezwykłą podróż po naturalnych podziemiach tego niewielkiego kraju. Wszystkie opisane poniżej jaskinie leżą w niewielkim oddaleniu od wybrzeża (co najwyżej 1 h jazdy samochodem):

  • Jaskinia Obodska

W przygotowaniu:

  • Jaskinia Lipska
  • Jaskinia Cetinjska
  • Jaskinia Zacirska
  • Jaskinia Megara
  • Jaskinia Grbocica
  • Jaskinia Babatusa
  • Jaskinia Splija
  • Jaskinia Sopot

Tekst i zdjęcia: Agnieszka Ciborowska, Jarosław Lipiński