Herceg Novi

Herceg NoviHerceg Novi  to nadmorska miejscowość położona w Czarnogórze, tuż przy granicy z Chorwacją. Herceg Novi leży u podnóża góry Orjen (1894 m n.p.m.), która wznosi się nad miasteczkiem od północnej strony wraz ze wzgórzami Dobrosticy (1,570 m n.p.m.), Radostaka (1,441 m n.p.m.) i Obosnika (586 m n.p.m.). Z kolei od południa miasto otacza piękna Zatoka (Boka) Kotorska. Herceg Novi leży w południowo-zachodniej części Czarnogóry, administracyjnie przynależy do gminy o tej samej nazwie. Miasto zajmuje obszar 235 km2, szacowana liczba mieszkańców to ok. 30 tys. osób. Herceg Novi jest jednym z kilku najpopularniejszych turystycznie miast czarnogórskich, spośród reszty wyróżnia je bujna roślinność o wybitnie śródziemnomorskim charakterze (dlatego bywa zwane „miastem kwiatów”), imponująca liczba zabytków oraz zróżnicowana budowa architektoniczna – świadectwo wielowiekowego charakteru miasta i efekt przechodzenia miejscowości we władanie kolejnych państw. Herceg Novi dzięki swojemu atrakcyjnemu położeniu geograficznemu może się też poszczycić specyficznym mikroklimatem: występuje tu ponad 200 słonecznych dni w ciągu roku, a góry i położenie w zatoce chronią miasteczko przed napływem zimnych mas powietrza. Od maja do września średnia temperatura powietrza wynosi 25°C, zaś temperatura wody waha się między 22 a 26 stopniami Celsjusza. Lato w Herceg Novi, jak w całej Czarnogórze jest długie, ciepłe i suche.

W pobliżu znajdują się następujące miejscowości i atrakcje:

  • monastyr Savina [2 km];
  • Niebieska Jaskinia [10 km];
  • Perast [12 km] – malownicze, bogate w zabytki miasteczko leżące nad Zatoką Kotorską. Perast, wraz z Kotorem i Risanem od 1979 r. znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. W miasteczku można zwiedzić barokowe pałace i cerkwie;
  • Risan [13 km] – kolejne urokliwe miasto położone u wybrzeży Morza Adriatyckiego. Risan jest miejscem intensywnych badań archeologicznych, odkryto tu m.in. rzymskie mozaiki oraz przedmioty codziennego użytku datowane na II wiek naszej ery. W Risan zobaczymy też 17- wieczną cerkiew św. Piotra i Pawła oraz 18-wieczny pałac Iveliciów;
  • Prčanj [14 km] – idealne miejsce dla osób szukających ciszy i spokoju lub uzdrowiskowego kurortu. Prčanj to piękne krajobrazy, klimat o właściwościach zdrowotnych, atrakcyjne plaże (jedna z nich, nazywana Blue Horizon, otoczona jest gajem oliwnym) i raj dla żeglarzy;
  • Kotor [17 km] – stare, zabytkowe miasto otoczone średniowiecznymi murami, pełne wąskich, krętych uliczek i charakterystycznych białych domków w czerwonymi dachami. Kotor to jedna z najpiękniejszych i najbardziej znanych miejscowości w Czarnogórze, oprócz rozbudowanej bazy gastronomicznej, noclegowej i bogatej oferty turystycznej (liczne trasy spacerowe, rowerowe, korty tenisowe, boiska, wypożyczalnie sprzętu wodnego) Kotor wyróżniają długie, piaszczyste plaże. Na początku sierpnia odbywa się tu Międzynarodowy Karnawał Letni;
  • Jezerski vrh [22 km] – jeden z najwyższych szczytów górskich pasma Lovćen (1657 m n.p.m.) znajdujący się na terenie parku narodowego Lovćen;
  • Cavtat [26 km] – miasto położone w południowej części Chorwacji, znajdują się tu m.in. ruiny rzymskiego amfiteatru i pochodząca z czasów starożytnych rzeźba, przedstawiająca ówczesnego gubernatora;
  • Cetynia [27 km] – dawna stolica Czarnogóry, w Cetyni znajduje się m.in. rezydencja prezydenta oraz zabytkowe pałace i cerkwie;
  • plaża Jaz [27 km] – jedna z najdłuższych plaż w Czarnogórze, mierzy ok. 1,2 km, na jednym z jej odcinków znajduje się miejsce wydzielone dla nudystów. Żwirowa plaża Jaz oddalona jest o 3 km od Budvy, odbywały się tu koncerty największych gwiazd muzyki;
  • Budva [28 km] – popularny kurort letni i kolejne zabytkowe miasto. Początki Budvy sięgają V w p.n.e., większość zabytków skupiona jest w Starym Mieście, które zbudowano na skalnym cyplu, np. romański kościół, 19-wieczna cerkiew, bramy miejskie. Budva jest jednym z najbardziej skomercjalizowanych miast Czarnogóry;
  • Jaskinia Lipska [30 km] – 3600-metrowa jaskinia oddalona od historycznej stolicy Czarnogóry o 4 km;
  • Sveti Stefan [33 km] – dawna wioska rybacka, obecnie „pocztówkowa” miescowość i eksuzywny kurort odwiedzany przez bogaczy i gwiazdy showbiznesu. Jedną z największych turystycznych atrakcji Świętego Stefana są różowe plaże, okalające skalisty półwysep. Nazwę miejscowość powzięła od cerkwii znajdujących się w miasteczku;
  • wzgórze Srd [36 km] to doskonały punkt widokowy położony niedaleko Dubrownika, ze wzgórza widać okazałe pasma górskie Czarnogóry, na szczyt wzgórza wiedzie kamienna droga lub kolejka linowa;
  • monastyr Ostrog [42 km] – najsłynniejszy obiekt sakralny w całej Czarnogórze. Prawosławny kompleks klasztorny został założony w XVII w. przez kanonizowanego biskupa serbskiego Wasilija Jovanovicia (św. Bazylego Ostrogskiego), który szukał w Ostrogu schronienia przed represjami ze strony Turków. W wybudowanym w skale monastyrze znajdują się szczątki św. Bazylego, któremu przypisywano uzdrowicielskie moce;
  • Podgorica [50 km] – stolica i zarazem największe miasto w Czarnogórze;
  • Jezioro Szkoderskie – największe jezioro na Bałkanach, 1/3 jeziora leży na terytorium Albanii, w pobliżu miasta Szkodra, od którego wzięło swą nazwę. Na terytorium Czarnogóry jezioro wraz z pobliskimi terenami włączono do parku narodowego Jeziora Szkoderskiego;
  • Njegusi – rodzinna wieś dynastii Petrović-Njegoš leżąca na stokach pasma Lovćen, w pobliżu Kotoru. W Njegusi można zwiedzić dom, w którym urodził się późniejszy władca Czarnogóry – Petar II. Wieś słynie również z wyrobów smacznej szynki, sera, miodu i wina.

Historia Herceg Novi

Teren, na którym założono w średniowieczu miasto Herceg Novi został zagospodarowany jeszcze w młodszej epoce kamienia, poświadczają o tym odkrycia archeologiczne na półwyspie Luštica. Początkowo osiedlił się na tych ziemiach starożytny lud indoeuropejski – Iliriowie. W V w. p.n.e. tereny zajęło Cesarstwo Rzymskie, które sprawowało rządy przez kolejne 10 wieków, aż do swojego upadku w 476 r. n.e., kiedy to ziemie na 6 wieków przejęło Bizancjum.

Herceg Novi swoimi początkami sięga średniowiecza, a jego dzieje są niezwykle burzliwe. W 1382 r. z decyzji pierwszego bośniackiego króla Tvrtko I Kotromanića w miejscu dzisiejszego miasta została  założona osada, którą nazwano Sveti Stefan. Nazwa ta nie przyjęła się jednak i osadę wraz z chroniącą ją twierdzą nazywano Novi lub Novi Grad, ze względu na fakt, że była to najmłodsza wówczas osada na wybrzeżu. Aktualną nazwę miasto powzięło od tytułu następcy tronu hercega (księcia) Stjepana Vukčića Kosača, który w XV w. z dawnej osady uczynił miasto portowe i zadecydował, że będzie się ono odtąd zwało Herceg Novi. Wkrótce potem miejscowość dostała się w strefę wpływów Imperium Osmańskiego, a do portu przypływali piraci i handlarze niewolników. W 1538 r. miasto na krótko zdobyli Hiszpanie, którzy wybudowali kolejną twierdzę obronną, dziś nazywaną twierdzą Španjola. Rok później ponieśli klęskę w bitwie z armią osmańską, dowodzoną przez Hajraddina Barbarossę i Turcy ponownie przejęli miasto we władanie. Z kolei w 1687 r. Herceg Novi zostało zajęte przez Republikę Wenecką i włączone do tzw. Albanii Weneckiej, zmieniono również nazwę miasta na Castelnuovo. Z momentem klęski Republiki Weneckiej (1797 r.) Herceg Novi i pobliskie tereny znalazły się pod rządami Habsburgów, by kilkanaście lat później ponownie stać się obiektem ataków, tym razem armii francuskiej, następnie rosyjskiej i ponownie wojska francuskiego. Zgodnie z ustaleniami kongresu wiedeńskiego (1815 r.) Herceg Novi weszło w skład Królestwa Dalmacji, które z kolei należało do strefy wpływów Austrii. Po nieudanej próbie zdobycia miasta przez Królestwo Czarnogóry podczas trwania I wojny światowej, Herceg Novi staje się częścią Państwa Słoweńców, Chorwatów i Serbów (od 1929 r. funkcjonującego pod nazwą Królestwo Jugosławii). W czasie II wojny światowej miasto okupowane było przez Włochów. Po wojnie Herceg Novi włączono do Socjalistycznej Republiki Czarnogóry, która z kolei stanowiła fragment  „drugiej” Jugosławii. Od 2006 r. miasto przynależy do niepodległego państwa Czarnogóry.

Ciekawostka: w Herceg Novi przez dłuższy okres mieszkał i tworzył serbski noblista Ivo Andrić.

Zabytki:

  • twierdza Kanli kula (Forte di terra) – czyli „Krwawa wieża”, wzniesiona przez Turków po drugiej zwycięskiej inwazji Imperium Osmańskiego. Twierdzę wybudowano na skale, na wysokości 85 m n.p.m., pełniła ona również funkcję więzienia, stąd jej nazwa. Początkowo prowadziło do niej tylko jedno wejście od południa, jednakże Wenecjanie po zburzeniu północnego fragmentu muru wstawili drugą bramę, która do dziś jest używana. Dziś twierdza wykorzystywana jest jako miejsce występów teatralnych i muzycznych, odbywa się tu również co roku ważny festiwal filmowy (Hercegnovski Filmski Festival);
  • Trg Herceg Stjepana – to najbardziej znany plac znajdujący się w Starym Mieście, dzięki swojemu korzystnemu położeniu jest też zwany Belavista („piękny widok”), gdyż rozciąga się stąd wspaniała panorama Zatoki Kotorskiej;
  • cerkiew św. Michała Archanioła – wybudowana na Placu Belevista bogato zdobiona cerkiew pochodzi z początków XX wieku. Styl budowli jest mieszaniną architektury serbskiej i bizantyjskiej. Fasadę budowli zdobi portalz dwiema kolumnami, zaś wewnątrz można podziwiać ikony pochodzące z pierwszej dekady XX w.;
  • wieża zegarowa z 1667 r. – stoi w zachodniej części Placu Belavista, idąc dalej schodami króla Tvrtko dojdziemy do głównego placu miasta (Trg Nikole Djurkovicia);
  • Trg Mićo Pavlovića – kolejny plac miejski, znajdują się tu trzy zabytkowe obiekty: katolicki kościół p.w. św. Hieronima (1856 r., kościół powstał na miejscu zburzonego meczetu, w środku można zobaczyć obrazy barokowego malarza Tripo Kokolja, m.in. „Matkę Boską ze świętym Hieronimem”), dzwonnica św. Hieronima (w 1914 r. wojska austro-węgierskie przetopiły dzwon na naboje, po zakończeniu wojny został wstawiony nowy dzwon) i kościół  św. Leopolda (kościół pochodzi z 2 poł. XVII w., początkowo był poświęcony św. Franciszkowi, ale od 1983 r. funkcjonuje jako kościół p.w. św. Leopolda na cześć dawnego mieszkańca Herceg Novi – Leopolda Mandića, kanonizowanego przez Jana Pawła II);
  • twierdza Jaka kula – wzniesiona nad samym morzem za panowania króla Trvtka I (w drugiej poł. XIV w.) twierdza została gruntownie zmodernizowana w czasie tureckich rządów;
  • ruiny cytadeli – postawioną w XVIII w. przez Wenecjan cytadelę zniszczyło doszczętnie trzęsienie ziemi w 1979 r.;
  • twierdza Španjola – twierdza wzniesiona na wzgórzu przez Hiszpanów w 1538 r., przebudowana następnie przez Turków po ich przejęciu władzy w mieście. Twierdza odgrywała swą rolę aż do początków XX wieku, w trakcie II wojny światowej była wykorzystywana jako więzienie;
  • Kula sv. Jeronima – twierdza (fragment wschodnich murów miasta) wzniesiona w 1687 roku na cześć kolejnego zdobywcy miasta – Jeronima Kornera;
  • forteca Mamula – zamek obronny na wysepce Lastavica wzniesiony przez Austriaków w połowie XIX wieku. Forteca ma kształt okręgu, którego średnica mierzy ok. 200 metrów. Forteca Mamula oddalona jest od Herceg Novi o 3,5 mil morskich. Przy wysepce znajduje się niewielka plaża i molo. Mamula pełniła funkcję więzienia w czasie I i II wojny światowej, dlatego Lastavica bywa nazywana „wyspą śmierci”;
  • forteca Arza – wybudowana jeszcze w czasach starożytnych na półwyspie Luštica, wraz z pozostałymi fortecami wzniesionymi na wyspach tworzyła strategiczny trójkąt, broniący wejścia do Zatoki Kotorskiej;
  • świątynie w dzielnicy Topla – cerkiew Zbawiciela z XVIII wieku, cerkiew św. Jerzego z XVII wieku, kościół św. Antoniego i klasztor franciszkański (dwie ostatnie budowle pochodzą z 1687 r.);
  • kompleks monastyru Savina – położony we wschodniej części miasta monastyr jest najstarszym obiektem znajdującym się w mieście, jego powstanie datuje się na XI wiek. W kompleks wchodzą dwie cerkwie p.w. Zaśnięcia Bogurodzicyi cerkiew św. Sawy, nieco oddalona od dwóch pozostałych.

 Inne atrakcje:

  • 6-kilometrowa promenada Pet Danica wiodąca do Igalo.
  • Park Savinska Dubrava – znajduje się Meljine, rosną w nim cyprysy, dęby, sosny, kasztany i graby. Z Herceg Novi dojdziemy do parku w ok. 45 minut.
  • Wybrzeże Herceg Novi mierzy 25 km, co przedkłada się na dużą liczbę plaż w pobliżu kurortu – w okolicach miasteczka mamy do dyspozycji 20 plaż (kamienistych i piaszczystych), większość z nich znajduje się na półwyspie Luštica. Na początek należy wspomnieć o kamienistej 300-metrowej plaży Žanjica (ok. 4 km od Herceg Novi), która zgodnie uważana jest za jedną z najładniejszych plaż w zatoce. Plaża Žanjica może pomieścić aż 1000 osób, ma 15 metrów szerokości, a od strony północnej okala ją oliwny gaj. Niedaleko tej plaży znajduje się Błękitna Jaskinia. Nieopodal Žanjicy jest plaża Mirište, mniejsza od poprzedniej i nieco mniej kamienista, na plaży jest restauracja, oferująca lokalne przysmaki. Na końcu półwyspu Luštica, równolegle do Igalo zlokalizowana jest ustronna, otoczona śródziemnomorską roślinnością, skalista plaża Rose, miejsce wprost stworzone dla par. Kolejna urokliwa plaża położone jest w zatoce Dobreč. Na wymienione plaże można się dostać wodnymi „taksówkami”, czyli łódkami z przewoźnikiem bądź autem. Jeśli wolimy wypoczywać na piaszczystych plażach dobrym wyborem będzie ogromna plaża Igalo, rozciągająca się na długość półtora kilometra lub mniejsze plaże Kumbor, czy Kamenari. W Herceg Novi jest też kilka plaż odznaczonych „Niebieską Flagą“: Yachting Club 32 (przy promenadzie Pet Danica), Stevuzo, Cuba libre i Porto (na półwyspie Luštica).
  • Muzea: historyczne, morskie i krajoznawcze.
  • Galeria artystyczna J. Benkovića.
  • Błękitna Jaskinia– jedna z najpiękniejszych jaskiń morskich na Adriatyku.
  • Ogród botaniczny – znajduje się w nim wiele rzadkich i pięknych okazów roślinnych, łącznie w ogrodzie występuje około 2000 gatunków.
  • Wypożyczalnie sprzętu wodnego.
  • Odkryte korty tenisowe.

Baza noclegowa i gastronomiczna w Herceg Novi jest bogata i zróżnicowana, jeśli chodzi o zakwaterowanie mamy do wyboru hotele, apartamenty i pensjonaty. Najtańszą opcją są pokoje w pensjonatach – ceny za zakwaterowanie zaczynają się od 20 PLN za jedną noc. Droższym wariantem jest pobyt w apartamencie lub hotelu, szczególnie w tych bardziej ekskluzywnych i usytuowanych najbliżej centrum, tu możemy spodziewać się rachunku opiewającego na 100/200 złotych za dobę. W mieście jest równie wiele punktów gastronomicznych: restauracji z kuchnią lokalną i kontynentalną, kawiarni, fastfoodów; najbardziej popularne to: Tri Lipe Restaurant (Stepiniste 28), Bistro Portofino (Trg Herceg Stjepana), Gradska Kafana (Njegoseva), Peter’s Pie and Coffee (Setaliste Pet Danica 18 A), Oro Di Terra (Baosici 1A,), Splendido (Setaliste Pet Danica 77), Konoba Kantula (Setaliste Pet Danica 5) Konoba Feral (Setaliste Pet Danica 47),  Copas (Setaliste Pet Danica 62A) i Mali Raj (Norveska 21, Igalo).

Warto wiedzieć: W Czarnogórze obowiązującą walutą jest Euro (€), obywatele państw członkowskich UE mogą wjechać na teren kraju po okazaniu dowodu osobistego. Zwiedzanie obiektów sakralnych wymaga odpowiedniego ubioru, szczególnie w przypadku meczetów. Ze względu na to, że Czarnogóra ma status państwa ekologicznego na granicy pobierana jest opłata od każdego wjeżdżającego pojazdu.

Dojazd

Jest kilka możliwości dojazdu do Czarnogóry. Najtańszą opcją jest przejazd autokarem, bilety w cenie 400,500 PLN (w obie strony) możemy wykupić w kilku biurach podróży, np. OIS, Biuro Czajka, Skarpa Travel, Jadran Travel. Odległość z południa Polski do Czarnogóry wynosi ponad 1600 km, co daje ok. 18 – 20 godzin jazdy, dlatego jeśli planujemy przejazd własnym autem musimy uwzględnić czas na odpoczynek i nocleg na trasie. Najbardziej komfortową i najdroższą formą podróży jest oczywiście przelot samolotem. Obecnie wiele biur podróży oferuje zorganizowane wczasy w Czarnogórze z przelotem, np. Rainbow Tours, Alfa Star, Neckermann, Wygoda Travel.

Propozycje tras samochodowych:

– Katowice – Cieszyn – Bratysława – Wiedeń – Maribor – Zagrzeb – Split – Dubrovnik – Herceg Novi (ok. 20 h, głównie płatnymi autostradami);

– Katowice – Cieszyn – Żilina – Budapeszt – Siofok – Nagykamizsa – Zagrzeb – Split – Dubrovnik – Herceg Novi (dłuższa o godzinę od poprzedniej);

– Katowice – Cieszyn – Żilina -Budapeszt – Mohac – Osijek – Doboj – Sarajevo – Mostar – Metkovic – Dubrovnik – Herceg Novi (z pominięciem autostrad, jedna z najkrótszych tras).

 Autor tekstu: Natalia Rolnik